Donkere wolken aan de horizon

Als we ons uitsluitend richten op de verbazingwekkende Amerikaanse arbeidscijfers, zouden we geneigd kunnen zijn te geloven dat de economie sterk is en er zich geen zorgwekkende gebeurtenissen kunnen voordoen. Deze perceptie is echter verre van juist. De wereldwijde economische situatie is uiterst zorgwekkend, ondanks de huidige stabiliteit van de markten.

Ik begin met China, de locomotief van de wereldeconomie, als grootste exporteur en tweede importeur na de Verenigde Staten. China zit praktisch in deflatie. Volgens de consumentenprijsindex (CPI) van donderdag bedroeg de inflatie in mei 0,1% op jaarbasis. Erger was de Producentenprijsindex (PPI), die inzakte tot -3,2% op jaarbasis. Dit schetst een nogal somber beeld.

Het verhaal van de werknemer van de Shanghai Pudong Development Bank (SPDB) die zijn salaris met 70% zag dalen, geeft te denken. Het nieuws deed de ronde op WeChat, een soort Chinese WhatsApp (die door de Chinese autoriteiten wordt gevolgd en geanalyseerd), en leidde tot een staking buiten de kantoren van de bank.

De bank rechtvaardigde zich door te zeggen dat het contract van de werknemer gekoppeld was aan de productie, en dat de verlaging werd toegepast als gevolg van tegenvallende resultaten. Andere werknemers werden ook gekort, zij het met een kleiner percentage. Misschien... maar wat mijn neus doet fronsen is dat er in China in het verleden nog nooit dergelijk nieuws is uitgelekt, laat staan een staking.

Feit blijft echter dat het slecht gaat met China. Maar het is niet alleen.

Duitsland zag zijn energieverbruik lager dan in 2020, het jaar van Covid-19. Hmmm... Staat de industrie stil? Enkele dagen geleden werd het cijfer van de industriële productie voor maart bekendgemaakt, met een daling van 3,4% ten opzichte van de vorige maand. Dit is de scherpste daling in 12 maanden en aanzienlijk slechter dan de ramingen van economen, die een daling van slechts 1% voorspelden.

Zorgwekkend is dat de industriële productie onder het niveau van voor de pandemie blijft en de verwachtingen niet optimistisch zijn. De verwerkende industrie zag de orders in maart met 10,7% dalen, de ergste daling sinds de aanzienlijke daling in april 2020. Bovendien daalden de detailhandelsverkopen in maart met 2,4%, het slechtste cijfer in de eurozone, en daalde de export met 5,7% ten opzichte van de voorgaande maand, voornamelijk door de slechte prestaties op de Chinese en de Amerikaanse markt.

Tot slot wees het voorlopige bbp-cijfer voor het eerste kwartaal (0,0% tegen een prognose van +0,2%) op een stagnerende Duitse economie. Het definitieve cijfer wordt op 25 mei bekendgemaakt. Zeker is dat de signalen van de belangrijkste Duitse economische indicatoren verre van geruststellend zijn en weinig hoop op verbetering bieden. De vrees bestaat zelfs dat de gegevens naar beneden zullen worden bijgesteld, zoals in februari gebeurde, waardoor de leidende economie van de eurozone dichter bij een recessie zou komen. De enige vraag is: in hoeverre zal dit gevolgen hebben voor de rest van Europa?

Ik sluit af met de Verenigde Staten en de kwestie van de banken. Ook al horen we er niet veel meer over, de faillissementen van Amerikaanse banken gaan door, vooral onder kleine banken (het faillissement van de First Republic Bank, die werd overgenomen door JPMorgan, bleef bijna onopgemerkt, maar het was het op één na grootste bankfaillissement). Er zijn voornamelijk twee factoren die aan deze trend bijdragen: de versoepeling van de toezichtregels voor kleine banken onder de regering-Trump en de gevolgen van een langere periode van lage leenkosten.

Om solvabiliteitsrisico's te beperken, kan strengere regelgeving worden opgelegd aan kleine en middelgrote Amerikaanse banken, wat leidt tot strengere kredietvoorwaarden. Kleine bedrijven wenden zich gewoonlijk tot deze instellingen om leningen aan te vragen. Volgens een rapport van analisten van Goldman Sachs spelen kleine en middelgrote ondernemingen een cruciale rol in het economische en sociale landschap van de VS: zij nemen een kwart van de bruto productie voor hun rekening en bieden werk aan ongeveer 35% van de werknemers in de particuliere sector.

Verder zijn er de woorden van minister van Financiën Yellen, die verklaarde: "Gezien de huidige vooruitzichten is het absoluut noodzakelijk dat het Congres eerder vroeger dan later handelt om de schuldlimiet te verhogen of op te schorten om op lange termijn zekerheid te bieden dat de overheid betalingen zal blijven verrichten". De deadline voor het bereiken van een akkoord is 1 juni.

Misschien zullen niet velen het zich herinneren, maar een soortgelijke situatie deed zich voor in 2011. Het uitblijven van een akkoord tijdens de regering-Obama leidde in de twee weken daarna tot een daling van de Amerikaanse aandelenmarkt met 20%.

Kortom, de grootste economieën ter wereld hebben grote problemen. De economische vertraging zit onder ieders ogen (ik heb het niet over het BBP van de VS gehad...). De vraag is: zullen zij een wereldwijde recessie kunnen vermijden? Intussen neemt de kans toe dat de rente in de VS tegen het einde van het jaar aanzienlijk wordt verlaagd.

.